Codzienność wielu Polaków stawia przez rehabilitantami coraz to nowe wyzwania. Jako naród coraz mniej się ruszamy, coraz więcej czasu spędzamy w pozycji siedzącej – w zależności od badań szacuje się, że może to być nawet więcej niż 10 godzin dziennie. Ten czas to głównie praca za biurkiem, często przy korzystaniu ze stanowisk nieergonomicznych. Także po godzinach Polacy przemieszczają się samochodami, ograniczając aktywność fizyczną, później zaś zalegają na kanapach.
W takich okolicznościach o ból pleców nietrudno, a stanowi on tylko wstęp do poważniejszych dolegliwości.
Problemy ze zdrowiem
Marginalnie zupełnie wspomnieć wystarczy o innych, nie związanych z układem kostnym, zdrowotnych konsekwencjach siedzącego trybu życia. To przede wszystkim problem z utrzymaniem prawidłowej wagi, kłopoty z układem krążenia, zwiększenie ryzyka nowotworów. Upośledzone zostają procesy naturalnie zachodzące w organizmie: przemiana węglowodanów, spalanie tłuszczu, przyswajanie wapnia. Długotrwałe siedzenie jest też przyczyną hermoroidów, nadciśnienia, cukrzycy typu 2, żylaków, zaparć.
Wpływ na kręgosłup
O niekorzystnym wpływie siedzącego trybu życia na kręgosłup nie trzeba nikogo przekonywać. Stawy i więzadła nie pracują, bywają też nadmiernie obciążone, jeśli z niedostatkiem aktywności fizycznej wiąże się nadwaga. Mięśnie są znacznie osłabione, co przekłada się na codzienne funkcjonowanie. Najbardziej cierpi jednak kręgosłup.
Pozycja siedząca nie jest naturalną dla ludzkiego organizmu, a długotrwałe jej utrzymywanie sprawia, że ten stelaż dla ludzkiego organizmu jest obciążony prawie dwukrotnie bardziej niż podczas stania. Wspomniane wyżej osłabienie mięśni i więzadeł także staje się przyczyną braku utrzymania właściwej pozycji. W efekcie pojawiają się deformacje, takie jak: skolioza, problemy w odcinku szyjnym oraz lędźwiowym, odstające łopatki, okrągłe plecy… Wszystko to powoduje zesztywniania, zwyrodnienia, a także – przyczynę najczęstszych kontaktów z fizjoterapeutą – ból.
Ergonomiczna pozycja pracy
Aby zminimalizować dolegliwości, warto zadbać o zachowanie optymalnej pozycji w pracy przy komputerze. Przede wszystkim zadbać należy o zachowanie właściwych proporcji pomiędzy wysokością wzroku użytkownika, ustawieniem krzesła, wysokością biurka oraz kątem nachylenia monitora.
Krzesło powinno być regulowane w zakresie od 40 do 50 cm, w zależności od długości nóg. Ważne, aby kąt zgięcia w stawach kolanowych podczas normalnej pozycji siedzącej, wynosił 90 stopni. Ideałem, choć nie zawsze możliwym do osiągnięcia, jest używanie krzeseł zapewniających możliwość regulowania oparcia oraz wyposażonych w podłokietniki. Dzięki temu oparcie zapewnia stabilność pleców, szczególnie w odcinku lędźwiowym kręgosłupa. Podłokietniki krzesła, jeśli są, znajdować się powinny na wysokości blatu, zaś jego wysokość także powinna być dopasowana do wzrostu użytkownika. Ponadto odległość pomiędzy dolną krawędzią stołu a siedzeniem krzesła wynosić powinna około 25 cm. Idealną pozycją przy biurku jest ta, która pozwala na swobodne ułożenie dłoni i łokci na blacie w taki sposób, by przedramiona utworzyły kąt 90 stopni w stosunku do osi ciała.
Szczegółowe wytyczne są związane również z ustawieniem monitora. Powinien znajdować się on na podwyższeniu, pochylony w taki sposób, by jego powierzchnia znajdowała się pod kątem prostym do osi spojrzenia skierowanego w dół na ok. 30 stopni. Odległość pomiędzy monitorem a twarzą musi wynosić około 50 cm, zaś górna krawędź przypadać winna na linię oczu lub umiejscowiać się nieco niżej.
Właściwa pozycja podczas wykonywania pracy biurowej jest podstawą do zachowania prawidłowej sylwetki oraz uniknięcia poważnych dolegliwości bólowych.
Co dalej? Ćwiczenia
Aby pomóc sobie w walce z bólem kręgosłupa, należy przede wszystkim podejmować aktywność fizyczną, szczególnie taką, która prowadzi do uelastycznienia i wzmocnienia mięśni podtrzymujących kręgosłup. Są to głównie mięśnie klatki i brzucha. Sugerowane aktywności fizyczne to wszelkie zajęcia nie powodujące obciążeń, takie jak: pływanie, delikatne gimnastyka, taniec. Niewskazane są wszelkie sporty, które mogą powodować urazy: jazda na nartach czy łyżwach.
Masaże lecznicze są oczywiście pomocne, jednak przyniosą one ulgę tylko doraźnie.
Siedzący tryb życia a wyzwania rehabilitacyjne
